انواع احکام هنجاری

انواع احکام هنجاری A. احکام مربوط به اخلاق یا فلسفه اخلاق منطبق می ­شوند بر:
 
الف- احکام مربوط به الزام اخلاقی«moral obiligation» (احکام ناظر به فریضه یا داوری­های تجویزی)
1.خاص، مثل :
 الف: من نباید الان از زندان بگریزم؛
 ب: شما باید مبلغ دینی شوید؛ ج: آنچه او کرد خطا بود.
 2.عام، مثل:
 الف: باید بر میثاق­های خود وفادار بمانیم؛
 ب: محبت تحقق قانون اخلاقی است؛
 ج: همه انسان­ها حق آزادی دارند.

 ب- احکام مربوط به ارزش اخلاقی«moral value» (احکام ناظر به فضیلت):
1.خاص، مثل:
 الف: پدر بزرگ من مرد خوبی بود؛
 ب: زاویِر، قدیس بود؛
 ج: او مسؤول کاری است که انجام داده؛
 د: شما مستحق مجازاتید؛ ه: انگیزه­اش خوب بود.
2. عام، مثل:
 الف نیک­خواهی فضیلت است؛
 ب: حسد انگیزه پستی است؛
 جک انسان خوب نه می­فریبد نه دزدی می­کند.

 B. احکام هنجاری غیراخلاقی«nonmoral normative judgments»:

   الف- احکامی درباره ارزش غیر اخلاقی:

 1.خاص، مثل:
 الف: این ماشین خوبی است؛
ب: مينيور چيوي زندگي خيلي خوبي نداشت.
 2. عام، مثل:
 الف: لذت فی نفسه خوب است؛
ب: دموکراسی بهترین نوع حکومت است.

 ب- احکام مربوط به الزام غیراخلاقی:
 
1. خاص، مثل:
 الف: شما باید لباس نوی بخرید؛
 ب: شما همین الان باید به کنسرت بروید.
2. عام، مثل:
 در ساختن قفسه کتاب باید از میخ استفاده کرد نه پونز.

داوری­های ارزشی و داوری­های تجویزی مفاهیم درست و نادرست ( خطا و صواب ) و مفاهیم ملازم آنها نظیر “لازم است” و “لازم نیست”، “باید و نباید”، “بحق و نابحق”، “تکلیف و وظیفه” در داوری­های تجویزی یا ناظر به الزام ( فریضه ) به کار می­روند. مفهوم “ خوب و بد” در داوری­های ارزشی به کار می­رود. هر یک از این داوری­های ارزشی و تجویزی را داوری­های هنجاری می­نامیم.
داوری­های هنجاری در مقابل گزاره­های صرفاً توصیفی قرار می­گیرد که ناظر به امور واقع درباره جهان است.
 1. این ماشین قرمز است. ( توصیفی)
2. این ماشین خوب است. (ارزشی)
 3. باید هزار تومانی که به تو قرض داده بودم برگردانی. ( تجویزی ) با این که همه داوری­های اخلاقی هنجاری­اند، همه داوری های هنجاری اخلاقی نیستند. اخلاقی بودن یا نبودن آنها بستگی دارد به معیاری که در بیانشان مسلم فرض شده است.
---------------------------------

Moral Value - Bibliography | PhilPapers

moral obligation - biligraphy / philpapers
 -------------------------------- برگرفته از:

کتاب «مبانی فلسفه اخلاق» نوشته رابرت ال. هولمز

کتاب «فلسفۀ اخلاق» نوشتۀ ویلیام کی. فرانکنا 

---------------------------------------
مطالب مرتبط:
نظریه های هنجاری(1)
نظريه هاي هنجاري(2)
نظريه هاي هنجاري (3)

مروری بر كتاب روان شناسی اخلاق جلد 3

منبع: پایگاه اطلاع رسانی دین پژوهی(دیپنا)

مروری بر كتاب"روان شناسی اخلاق؛ جلد 3:  عصب پژوهي اخلاق: عاطفه، اختلالات مغزی، و رشد "

این كتاب، که آخرین جلد از مجموعۀ سه جلدی روان شناسی اخلاق است، به رغمِ عنوانی كه دارد بیشتر فلسفی است تا عصب پژوهی. با وجود تأكید فراوان این كتاب بر فلسفه و موجباتِ تصدیع دائمی گفت و گو بی پایان این كتاب، دست كم فصل های این كتاب، خواننده را با برخی از مباحث معروف عصب پژوهي شناختی ورای علم اخلاق و اخلاقیات آشنا می سازد. از ده سال پیش تا كنون، چنین كتابی بدون شك محتوي تعداد زیادی اطلاعات است كه نشان می دهد فرایند مغزی تصمیم گیری اخلاقی چگونه است و چگونه این فرایند، نظام های اخلاقی گسترده را به تصویر می كشد و ایجاد می کند. اما اكنون حوزه عصب پژوهي اخلاق (neuroethics) و عصب پژوهي اخلاقی (moral neuroscience) فعال شده است، و این جلد، آشنایی اجمالی است از چگونگی رویكرد پژوهشگران به مسائلی همچون عصب پژوهي عواطف اخلاقی، ‌منشأ مفهوم سازی اخلاقی از طریق فرایندهای عقلانی مغز در مقابل فرایندهای عاطفی مغز، و این كه چرا (و چگونه) افراد مبتلا به اوتیسم (در خود فرو رفته) از افراد سایکوپات (جامعه ستیز) در متدی كه آن ها برای مفهوم سازی اخلاق و اخلاقیات به كار می بندند، متمایز می شوند.

ادامه نوشته

مروری بر كتاب روان شناسی اخلاق، جلد 2

منبع:پايگاه اطلاع رساني دين پژوهي ايران(ديپنا)

مروری بر كتاب «روان شناسی اخلاق، جلد 2: علمِ شناختی اخلاق: شهود و دگرگونی»

جلد دوم از مجموعه روان شناسی اخلاق به همان كیفیت جلد اول است، با این فرق كه محور بحث آن متفاوت است. این روزها نویسندگان به این بحث می پردازند كه علمِ شناختی چه نقشی در اخلاقیات و علم اخلاق ایفا می­ كند؛ اما مهم ترین بخش كتاب به بیان این پرسش می ­پردازد كه چرا در دكترین اخلاق و آداب و رسوم اجتماعی مردم سراسر دنیا، این اندازه تغییرپذیری وجود دارد. این دگرگونی شك هایی را دربارۀ حقیقت ادعای بنیاد اخلاقی كلی كه قابل اطلاق به كلیه فرهنگ ها و بافت ها است، به همراه دارد.

 

ادامه نوشته