مغز مشاور: عصب پژوهی دربارۀ اخلاقیات به ما چه می گوید /
Braintrust: What Neuroscience Tells Us about Morality
کتاب «
مغز مشاور: عصب پژوهی دربارۀ اخلاقیات به ما چه می گوید» اثر پاتریشیا چرچلند در سال 2011 توسط انتشارات دانشگاه پرینستون منتشر شد.
پاتریشیا چرچلند دریافت که اخلاقیات به طور کل به همدلی(empathy) می پردازند ...... چرچلند همچنین دربارۀ اخلاقیات رویکرد "زیست شناختی" دارد، آنرا به عنوان اقتباسی در نظر می گیرد مبنی بر اینکه مغزهای ما تکامل یافتند تا به پیوند های اجتماعی استحکام ببخشند. با مجموعه ای از مثال ها، او منکر این ایده است که اخلاقیات مجموعه ای از قواعد و کدهایی هستند که از آسمان رسیده اند، که بدون آنها ما همگی بد رفتار می کنیم....
چرچلند با تشریح بنیادهای زیست شناختی که بر آنها مراقبت، همکاری، و فهم اجتماعی بنا شد، و با استدلال کردن در برابر دیدگاه های ساده انگارانه دربارۀ سرشتگی (فطریت) و نظم الهی، تبیین می کند فضای ادراکی هنوز قابل جهت دهی است در خصوص اینکه چه فعل هایی اخلاقاً درستاند، چگونه ما به آن تصمیمات می رسیم، و چگونه ما آنها را توجیه می کنیم ---
چرچلند در مغز مشاور با بکارگیری تحقیق عملی جدید در مورد دغدغه های اخلاقی خدمات مهمی را فراهم می آورد ---
معضل (مسئله) جالب توجهی که چرچلند مخصوصاً با آن درگیر است این است که آیا اخلاقیات می توانند از رهگذر علم تبیین یا توجیه شوند --------
کتاب متفکرانۀ چرچلند به شدت معطوف به آن است که چه چیزی می تواند و نمی تواند به نحو توجیه پذیری از علم مدرن استنتاج شود. او ماهرانه ادعاهای مبالغه آمیز را (هم در آثار رایج و هم مقالات تحقیقاتی) دربارۀ هورمون اکسی توسین، نورون های آینه ای، ژن های رفتاری، توانایی های فطری، یا عملکردهای ساختار خاص مغز تخریب می کند. اطلاعات با ارزشی که از شگ گرایی او جان سال بدر بردند تکیه گاه معناداری از فرضیۀ او پدید آوردند: پستانداران بچه هاشان را به عنوان بخشی از خودشان در نظر می گیرند (بنابراین درد و گرسنگی بچه ها را تشخیص می دهند)، و سپس این دغدغۀ من – و – مال من را به خانواده گسترده و سایرین بسط می دهند. ----
چرچلند، با تأکید ورزیدن بر اینکه اخلاقیات نه عریزۀ فطری نه سیستم انتزاعی، بلکه تاحدودی مسئلۀ کابردی است که توسط غرایز ما طرح شد، به بهترین نحو هردو تفکر عصب پژوهانه و فلسفی را یکجا جمع کرد.
اخلاقیات چیست؟ از کجا آمد؟ بر وفق نظر پاتریشیا چرچلند، فیلسوف عصب پژوه، در کتابش مغز مشاور، اخلاقیات ریشه در مغز دارند. او معتقد است که در مدت زمانی که مغز آدمی رشد می کند و لذت و درد اجتماعی را احساس می کند، همانطور که انسان ها به این رشد می رسند که به سعادت سایر افراد توجه کنند، همچنین حس اخلاقی را بسط می دهند.
چرچلند خواننده را از رهگذر تبیین های قابل فهم، و مفصلی از موضوعاتی مانند تأثیر اکسی توسین بر ترکیب هورمونی فردی، تغییرات مغزی طولانی مدت، و تحقیقات ژنتیک مربوط راهنمایی می کند، و این عناصر عصب پژوهانه را با علوم اجتماعی مبتنی بر حوزه هایی مانند همکاری، اعتماد، ایجاد قاعده... پیوند می دهد. چرچلند با یکجا جمع کردن جهات فلسفه و علم عصب پژوهی، استدلال قانع کننده ای بدست می دهد که اخلاقیات تنها از طریق نیروهای دینی و اجتماعی شکل نمی گیرد بلکه، در عوض، همچنین از عوامل هورمونی، ژن ها، تکامل مغز نیز کمک می گیرد. این کتاب مؤثر احتمالاً منبع ارزشمندی برای هر جویندۀ منظر جدید، مهیج در حوزۀ فلسفه است. ----
این کتاب به انحا مختلف احتمالاً نظرگاه اخلاقی را تکمیل خواهد کرد چرا که روشن است که این کتاب با برخی انتقادهایی که رویکرد سام به دست داد مرتبط است. به ویژه اینکه آنها از طرف فیلسوفان غیر دینی و دانشمندان مطرح شدند ....[چرچلند] به طور کلی واجد شرایط پوشش دادن فردی به عنوان فیلسوف با علاقۀ خاصی به علم عصب پژوهی است. و وقت این نوع از پوشش رسیده است. ----
این کتاب دربارۀ: اخلاقیات، انصاف (عدالت) و منابع هردو است. اما انتظار تعاریف سفت و سختی از هیچ کدوم از ایندو اصطلاح را نداشته باشید، چه رسد به رسالۀ آموزشی در باب تکامل انسانی. در عوض، راحت بنشینید و به چرچلند اجازه دهید ایده هایش را با شما در میان بگذارد. او آنقدر خوش صحبت است که شما هرگز به ذهنت خطور نخواهد کرد که در دانشگاه کالیفورنیا، سندیاگو، فیلسوفی با مکتبی از اندیشه موسوم به مادی گرایی حذف انگار مرتبط است.
چرچلند به خاطر کارش دربارۀ طبیعت آگاهی به خوبی شناخته شده است. اما اکنون، با کتاب جدید، مغز مشاور: علم عصب پژوهی دربارۀ اخلاقیات چه می گوید، نظرگاه جدیدش را به زمینِۀ جدید: اخلاق، اختصاص داد. و داستانی که او دربارۀ اخلاقیات حکایت می کند، چنانکه شما انتظار دارید، شدیداً زیست شناسانه است، او نه تنها بر (ﻫﻮرﻣﻮن) ﭘﭙﺘﯿﺪي اﮐﺴﯽ ﺗﻮﺳﯿﻦ، بلکه بر عصب شیمیایی های مربوط نیز تأکید میورزد.... داستان زیست شناختی در اینجا وارونه است، اما به گفتۀ او، این داستان از لوازم نظریۀ اخلاقی نیز برخوردار است. اخلاقیات جستجویی برای اصول فراگیر نیست بلکه فرایند و عملی است که خیلی متفاوت از مذاکره دربارۀ زندگی اجتماعی روزمره نیست. ----
شرح ماهیت اصول اخلاقیاتی که چرچلند در اینجا طرح می کند کاملاً طبیعت گروانه است و کاملاً مبتنی بر علوم است. با این وجود انسان گروانه نیز هست .... برای (چرچلند)، اگرچه اعمالی که ما را اخلاقی می سازند دستاوردهای تکامل هستند و می توانند به تفصیل از طریق علم عصب پژوهی تبیین شوند، اما محتوای اخلاقیات اساساً محصول فرهنگ انسانی هستند. ---
چرچلند موضوع جالبی را طرح می کند، اینکه اخلاقیات در مغز ما در حرکتند..... این کتاب تر و تمیز، قابل فهم و اغلب سرگرم کننده، برای هر ذهن کنجکاوی شرح مختصر خوبی از اینکه مغز چگونه یاد می گیرد درست را از نادرست تمییز دهد، فراهم می آورد.
اخلاقیات چیست؟ از کجا آمد؟ چرا بسیاری از ما باید بشتر اوقات به گفته های آن گوش بدهیم؟ در مغز مشاور، پاتریشیا چرچلند، پیشگام عصب پژوهی فلسفی(neurophilosophy)، معتقد است که اخلاقیات ریشه در زیست شناسی مغز دارد. نتیجه این کتاب نسب شناسی تحریک آمیزی از اخلاقیات است که از ما می خواهد تا دوباره ارزیابی کنیم اولویتی (توفق) را که به دین، قواعد مطلق، و عقل محض داده شد در دلیل آوردن برای اساس اخلاقیات.
چرچلند معتقد است ارزش های اخلاقی ریشه دارند در رفتار مشترک کلیه پستانداران --- مراقبت از فرزندان. ساختار، فرایندها، و ترکیب مغز انسان ها را بر آن می دارد تا نه تنها برای محافظت از خود تلاش کنند بلکه برای سعادت هم نوع خودشان --- نخست فرزندان، سپس دوستان، خویشان، و غیره، در دورهای "مراقبتی" گسترده و گسترده. جدایی و انحصار موجب درد می شود، معاشرت با افراد محبوب موجب لذت می شود؛ با واکنش نشان دادن به احساس درد و لذت اجتماعی، مغزها مداربندی خودشان را با سنت های محلی وفق می دهند. در این شیوه، مراقبت قسمت قسمت شد، وجدان (آگاهی) قالب بندی شد، شهودات اخلاقی القا شد، بخش کلیدیِ داستان اکسی توسین است، مولکول قدیمی بدن – و – مغز ، که با کاهش دادن واکنش استرسی، به انسان ها امکان می دهد تا اعتماد را در دیگری بسط دهند که برای بسط پیوندهای یکپارچه، شهودات اجتماعی، اخلاقیات ضروری است.
مغز مشاور با ارائۀ برداشت جدید و گسترده از آنچه واقعاً ما را اخلاقی می سازد، از ما می خواهد تا در اصول برخی از ارزش های بسیار محترم تجدید نظر کنیم.
فهرست
فصل اول: مقدمه
فصل دوم: ارزش های مغز – بنیاد
فصل سوم: مراقبت و مراقبت برای
فصل چهارم: همکاری کردن و اعتماد کردن
فصل پنجم: شبکه سازی: ژن ها، مغزها، و رفتار
فصل ششم: مهارت هایی برای زندگی اجتماعی
فصل هفتم: نه به عنوان قاعده
فصل هشتم: دین و اخلاقیات
منبع ترجمه:
اینجا
پاتریشیا اسمیت چرچلند(
Patricia Smith Churchland): مدیر گروه فلسفه و استاد فلسفه در دانشگاه کالیفرنیا - سندیاگو.
مطالب مرتبط:
عصب پژوهي اخلاق تجربي چيست؟ عصب پژوهي اخلاق چيست؟مروري بر كتاب "عصب پژوهي اخلاق، چالش هاي قرن بيست و يكم"
