فصلنامه پژوهش‌های قرآنی با نگاه ویژه به مبانی اخلاق (2)


شماره شصت و هشتم فصلنامه پژوهش‌های قرآنی با هفت مقاله مفصل به ادامه بحث شماره قبل در خصوص مبانی اخلاق پرداخته است. شماره شصت و هشتم فصلنامه تخصصی پژوهش‌های قرآنی به همت گروه پژوهش‌های قرآنی اداره کل پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی منتشر شد.

این فصلنامه که به چاپ مقالات حوزه علوم و معارف قرآن اختصاص دارد در شماره جدید خود که در ادامه شماره قبل، نگاه ویژه‌ای به مبانی اخلاق داشته، دارای هفت مقاله مفصل و دو بخش چکیده مقالات به زبان عربی و انگلیسی است.

«نقش نیت در ارزش فعل اخلاقی»، عنوان مقاله اول است که علی رهنما، پژوهشگر و مدرس سطح سه حوزه علمیه در آغاز آن به طرح چند پرسش راجع به نقش نیت پرداخته و در راستای پرسش‌های مطرح شده، به تعریف نیت پرداخته است، همچنین دیدگاه‌های موجود راجع به نقش نیت و نقد آنها نیز در این مقاله 16 صفحه‌ای دیده می‌شود.

سیدابراهیم سجادی، محقق و پژوهشگر حوزوی، نگارنده مقاله دوم با عنوان «قرآن و ارزش اخلاقی عواطف و احساسات» است که در مقاله 23 صفحه‌ای خود آورده است: حرکت‌زایی از ویژگی‌های احساسات و عواطف است و نه عقل، به همین دلیل بسیاری از کارهای انسان‌ها در غیاب سنجش عقلانی انجام می‌گیرد و با این سؤال روبه‌روست که آیا ارزش اخلاقی دارد یا نه؟

در مقاله سوم که با عنوان «فقدان اخلاقی عواطف و احساسات» به قلم حجت‌الاسلام سیدموسی صدر، پژوهشگر و مدرس سطح سه حوزه علمیه نگاشته شده نیز تلاش شده برای این پرسش که آیا رفتار هیجانی و احساسی، ارزش اخلاق دارد یا نه؟ پاسخی در 15 صفحه ارائه شود.

در میان مفسران، دیدگاه‌های علامه طباطبایی در مباحث مربوط به زیبایی و اخلاق، از غنا و برجستگی خاصی برخوردار است که حسن خرقانی، استادیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی و نگارنده مقاله چهارم این شماره با عنوان «دیدگاه‌ علامه طباطبایی در حوزه زیبایی‌شناسی و اخلاق»، تلاش کرده به دیدگاه‌های علامه در کتاب المیزان بپردازد.

منبع: کتابخانه مجلس شوراي اسلامي

-------------------

مطالب مرتبط:

شماره جدید فصلنامه پژوهش‌های قرآنی با نگاه ویژه به مبانی اخلاق


مجله علم و اخلاق مهندسی/ مجلد 18، شماره 3/ سپتامبر 2012

Issue 3 – September 2012

Editors’ Overview: Neuroethics: Many Voices and Many Stories

Michael Kalichman, Dena Plemmons, Stephanie J. Bird

عصب‌پژوهي اخلاق: صداهای بسیار و داستان‌های بسیار

مایکل کليچمن، دينا پلمُنز، استفانی جي. بِرد 

Neuroscience May Supersede Ethics and Law

Thomas R. Scott


عصب‌پژوهي ممکن است جایگزین اخلاق و حقوق شود

تامس آر. اسکات

What If? The Farther Shores of Neuroethics

Henry T. Greely

چه میشد اگر؟ سواحلي دورتر از عصب‌پژوهي اخلاق

هنری تي. گريلي

Biological Indeterminacy

Ralph J. Greenspan

عدم قطعیت زيستي

رالف جي. گرینسپن

Reductionism, Brain Imaging, and Social Identity Commentary on “Biological Indeterminacy”

Ann Pirruccello

تقلیل گرایی/تحويل‌گرايي، تصویربرداری از مغز، و تفسیر/شرح هویت اجتماعی "عدم قطعیت زيستي"

The Ethics of Neuroscience and the Neuroscience of Ethics: A Phenomenological–Existential Approach

Christopher J. Frost, Augustus R. Lumia



اخلاق عصب‌پژوهي و عصب‌پژوهي اخلاق: رویکرد پدیدارشناسانه و وجودی

کریستُفر جي. فراست، آگستس آر. لوميا

Neuroscience, Ethics and Legal Responsibility: The Problem of the Insanity Defense

Steven R. Smith

عصب‌پژوهي، اخلاق و مسئولیت حقوقی: مسئله دفاع مبتني بر جنون

استیون آر. اسمیت

The Spirituality of Human Consciousness: A Catholic Evaluation of Some Current Neuro-Scientific Interpretations

Terence A. McGoldrick

معنویت/روحانيت آگاهی انساني: بررسی کاتولیکي از برخی تفاسیر علمی – عصبي جديد

ترنس اي. ام سي گُلدريک

Haunted by the Ghost in the Machine. Commentary on “The Spirituality of Human Consciousness: A Catholic Evaluation of Some Current Neuro-scientific Interpretations”

James B. Miller

ارواح ساکن در ماشين. شرحي بر " معنویت/روحانيتِ آگاهی انساني: بررسی کاتولیکي از برخی تفاسیر علمی – عصبي جديد "

جیمز بي. میلر

Ethical Concepts and Future Challenges of Neuroimaging: An Islamic Perspective

Wael K. Al-Delaimy

مفاهیم اخلاقی و چالش‌های آینده عصب‌ْتصویربرداری(تصويربرداري عصبي): یک چشم انداز اسلامی

وائل کي. آل دليمي

Translating Neuroethics: Reflections from Muslim Ethics

Ebrahim Moosa

ترجمه عصب‌پژوهي اخلاق: بازتاب‌هاي اخلاق اسلامی

ابراهیم موسی

Compassion, Ethics, and Neuroscience: Neuroethics Through Buddhist Eyes

Karma Lekshe Tsomo

محبت، اخلاق، و عصب‌پژوهي: عصب‌پژوهي اخلاق از طریق چشم‌هاي بودایی

کارما لکش تسومو

The Limits of the Buddhist Embrace of Science

Francisca Cho

محدودیت‌هاي پذيرش علم در بودایسم

فرانسيسکا چو

Science, Human Nature, and a New Paradigm for Ethics Education

Marc Lampe

علم، طبیعت انسان، و یک الگوی جدید برای آموزش اخلاق

مارک لمپ


Ethical Decision Making in the Conduct of Research: Role of Individual, Contextual and Organizational Factors

Philip J. Langlais

تصمیم‌گیری اخلاقی در انجام تحقیق: نقش عوامل فردی، متنی و سازمانی

فیلیپ جي. لينگلاي

On Social Attribution: Implications of Recent Cognitive Neuroscience Research for Race, Law, and Politics

Darren Schreiber

در مورد اِسناد اجتماعی: لوازم اخیر تحقیقاتِ عصب‌پژوهيِ شناختي درباره نژاد، قانون، و سیاست

دارن شرایبر

 

The Storytelling Brain

Sanjay K. Nigam

مغز قصه‌گو

سانجی کي. نيگَم

Neuroscience, Neuropolitics and Neuroethics: The Complex Case of Crime, Deception and fMRI

Stuart Henry, Dena Plemmons

عصب‌پژوهي، عصب‌پژوهي سياست وعصب‌پژوهي اخلاق: موارد بغرنج جرم و جنایت، فریب و تصويربرداري تشديد مغناطيسي کارکردي / ام آر آي کارکردي((fMRI

استوارت هنری، دنا پلمنس

Potential for Bias in the Context of Neuroethics

Stephanie J. Bird

امکان تعصب در زمینه عصب‌پژوهي اخلاق

استفانی جي. بِرد

--------------------------------

مطالب مرتبط:


نشريه اخلاق/مجلد 16، شماره  2 ، 3 و 4 / مارس 2012

 

Volume 16, Issue 2 – June 2012

Special Issue: Moral Responsibility

Guest Editor: J. Angelo Corlett

جلد 16، شماره 2 / ژوئن 2012

موضوع ويژه: مسئولیت اخلاقی

Editor-in-Chief’s Introduction

J. Angelo Corlett

سردبير مهمان: جي. آنجلو كرتل

Semicompatibilism and Its Rivals

John Martin Fischer

نيمه‌سازگارانگاري و رقبای آن
جان مارتین فیشر


Moral Responsibility, Manipulation Arguments, and History: Assessing the Resilience of Nonhistorical Compatibilism

Michael McKenna

مسئولیت اخلاقی، براهين مِنيپيولِيْشن، و تاریخ: ارزیابی انعطاف‌پذيري سازگارانگاري غيرتاريخي
مایکل ام‌سي كنا

Reason, Responsibility, and Free Will: Reply to My Critics

Ishtiyaque Haji

دلیل، مسئولیت، و اراده آزاد: پاسخ به منتقدان من
 
ايشتياق حاجی

Free Will and Moral Responsibility: The Trap, the Appreciation of Agency, and the Bubble

Saul Smilansky

اراده آزاد و مسئولیت اخلاقی: تله، ارزيابي ميانجيگري، و حباب

The Metaphysical Presuppositions of Moral Responsibility

Helen Steward

پیشفرضهای متافیزیکیِ مسئولیت اخلاقی
هلن مباشر

 ----------------------------------------------

 

Issue 3 – September 2012

جلد 16، شماره 3 / سپتامبر 2012

Ideology, Social Ethos, and the Financial Crisis

John E. Roemer

ایدئولوژی، ويژگي‌هاي اجتماعی و بحران مالی
جان اي. رومر


Socrates on Reason, Appetite and Passion: A Response to Thomas C. Brickhouse and Nicholas D. Smith, Socratic Moral Psychology

Christopher Rowe

(نظر)سقراط در مورد دلیل، اشتها و اشتیاق: پاسخ به توماس سي. بريك‌هوس و نیکلاس دي. اسمیت، روان‌شناسی اخلاقی سقراطی
کریستوفر رو

Reply to Rowe

Thomas C. Brickhouse and Nicholas D. Smith

پاسخ به کریستوفر رو
توماس سي. بريك‌هوس و نیکلاس دي. اسمیت


 

 

--------------------------------------

Issue 4 – December 2012

جلد 16، شماره 4 / دسامبر 2012

Rights, Liability, and the Moral Equality of Combatants

حقوق، مسئولیت، و برابری اخلاقی رزمندگان

Do ‘Objectivist’ Features of Moral Discourse and Thinking Support Moral Objectivism?

 

آیا ويژگي‌هاي عيني گفتمان و تفکر اخلاقی از عینیت‌گرایی اخلاقي دفاع مي‌كنند؟

Filial Obligations: A Contextual, Pluralist Model

تعهدات فرزندی: مدل متني/زمينه‌اي، کثرت گرا

Paternalism and the Ill-Informed Agent

آقا بالاسری و عامل ناآگاه

Editor’s Choice of Books Received (2012)


منتخب كتاب‌هاي دريافتي سال 2012

-----------------

مطالب مرتبط:

بررسي تاثير انواع هيجان هاي منفي بر قضاوت هاي اخلاقي در بين دانشجويان

ش 054 - تابستان 1391 ‏(12)

بررسي تاثير انواع هيجان هاي منفي بر قضاوت هاي اخلاقي در بين دانشجويان

نويسنده(گان):

سهيلا سمائي، مريم ضيايي، محمد كريم خدا پناهي، محمود حيدري

چکيده:

هدف: پژوهش حاضر به بررسي تاثير القا انواع هيجان‌هاي منفی بر قضاوت‌هاي اخلاقي شخصی و غیرشخصی پرداخته است. روش: 144 دانشجوی داوطلب (72 زن و 72 مرد) به طور تصادفی در 4 گروه 36 نفره به منظور سنجش قضاوت اخلاقی در مرحله پیش‌آزمون به معماهای شخصی وغیرشخصی پاسخ دادند. سپس هر گروه به مدت 4 دقیقه در معرض القاء هیجانی با یکی از فیلم‌های غمگین، ترسناک، نفرت‌انگیز و یا خنثی قرار گرفت. در مرحله پس‌آزمون قضاوت اخلاقی مجددا با معماهای همتاشده سنجیده شد. یافته‌ها: نتایج آزمون تحليل واريانس با طرح یک بین و دو درون آزمودنی نشان داد که چهار گروه تفاوت معناداری در زمان واکنش به معماهای اخلاقی ندارند. اما تفاوت بين زمان واكنش به معماهاي شخصي و غيرشخصي جدا از تاثير القا هيجاني، معنادار است (P>0/05). همچنین زمان پاسخ و نوع پاسخ به معماهای اخلاقی شخصی و غیرشخصی پس از القاء هیجانی در مقایسه با پیش آزمون تفاوت معناداری دارد(05 / P>0). نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد در تاثیر هيجان‌های منفی القاءشده بر قضاوت اخلاقی تفاوت معناداري وجود ندارد. همچنين هیجان‌ها به خودی خود بر قضاوت‌های اخلاقی تاثیر مي‌گذارند و این تاثیر به نوع قضاوت‌های اخلاقی نیز بستگی دارد.

دايرة‌المعارف‌ دين و اخلاق ويراسته جيمز هيستينگز




از جمله دستاوردهاي دين- اخلاق شناسي جديد مي‌توان از اثر سترگ سيزده جلدي ويراسته (Encyclopedia of Religions and Ethics) دايرةالمعار ف دين و اخلا ق جيمز هيستينگز ( 1852  1922 م .) روحاني مسيحيت شناس اسكاتلندي نام برد كه در فاصله سال‌هاي 1908  1926 منتشر شده و ارائه كننده دستاورد كوشش هاي دين پژوهان قرون نوزدهم و هجدهم بوده است.
دايرةالمعارف دين و اخلاق نه تنها مسائل مذهبي را پوشش مي‌دهد بلکه هزاران مقالات خوب ديگر را نيز دربرمي‌گيرد، من جمله فرهنگ عامه، اسطوره، آيين، انسان‌شناسي، روان‌شناسي، و غيره. اين دايرةالمعارف در ابتدائا توسط T&T کلارک/ T&T Clark در ادينبورگ و پسران چالرز اسکريبنر/ Charles Scribner's Sons در ايالات متحده منتشر شد.

عناوين مجلدات:

1/ الف – هنر ( AArt)
PDF

2/ آرتور – بانيان ( ArthurBunyan)
PDF

3/ مراسم تدفن – اعترافات ( BurialConfessions)
PDF

4/ مراسم تاييد – درام ( ConfirmationDrama)
PDF

5/ فيخته– دراويدي (DravidianFichte)
PDF

6/ داستان - هیکسوس ( FictionHyksos)

PDF

7/ سرودها – آزادي
( HymnsLiberty)
PDF

8/زندگي و مرگ – ملا ( Life and DeathMulla)
PDF

9/ فریژین‌‌ها (فریگيه) – مانداس ( MundasPhrygians)
PDF

10/ آيين مقدس – رسم( PictsSacraments)
PDF

11/ فداکاري/قرباني – سودرا ( SacrificeSudra)
PDF

12/ رنج – زوئينگلي ( SufferingZwingli)
PDF

13/ فهرست (Index)
PDF

All Files: HTTPS

مجله اخلاق(Ethics)/ جلد 123، شماره 1 و سال 2012

Ethics

The Objectivity of Ethics and the Unity of Practical Reaso
Katarzyna de Lazari-Radek and Peter Singer  

عینیت اخلاق و وحدت عقل عملی

   
Backing Away from Libertarian Self-Ownership
David Sobel

 پشتیبان‌گیری از اصل مالکيت ليبرترين

دیوید سوبل

 
  
  
Trustworthiness
Karen Jones

(قابليت) اعتماد

کارن جونز


Vague Projects and the Puzzle of the Self-Torturer
Sergio Tenenbaum and Diana Raffman

 پروژه‌های مبهم و پازل خود شکنجه


 
Moral Status and the Direction of Duties
Simon Căbulea May

وضعیت اخلاقی و جهت وظایف


Action Individuation and Deontic Cycling
Stephen C. Makin

تفرد در عمل و دور دئونتيک

 استفانسي. میگیرن


   ------------------------------------------------------------------------
Book Reviews

Justin Broackes, ed., Iris Murdoch, Philosopher: A Collection of Essays

  آیریس مرداک، فیلسوف: مجموعه مقالات


cott A. Davison, On the Intrinsic Value of Everything

اسکاتاي.دیویسون، درباره ارزش ذاتی همه چیز

James J. DiCenso, Kant, Religion, and Politics

 کانت، مذهب، و سیاست




Evan Fox-Decent, Sovereignty’s Promise: The State as Fiduciary 

ايوان فاکس – دسنت، وعده حاکمیت: دولت به مثابه امانتدار



Ruth W. Grant, Strings Attached: Untangling the Ethics of Incentives

 روت دبليو.گرانت، رشته‌هاي به‌هم پيوسته:انگيزه‌هاي اخلاقي غيرآشفته



Nicole Hassoun, Globalization and Global Justice: Shrinking Distance, Expanding Obligations

   نیکول حسون، جهانی شدن و عدالت جهانی: کاهش فاصله

   گسترش تعهدات



 

John F Horty, Reasons as Defaults
 

جان اف هارتي ، دلایل به‌مثابه کاستي‌ها


  

Philip Kitcher, The Ethical Project
 

فیلیپ کيتچر، پروژه اخلاقی



David Phillips, Sidgwickian Ethics 

دیوید فیلیپس، اخلاق سيجويک



Douglas Portmore, Commonsense Consequentialism: Wherein Morality Meets Rationality(

   داگلاس پورتمور، نتيجه‌گرايي فهم عرفي: جايي که اخلاق با عقلانيت ملاقات مي‌کند



Toni Rønnow-Rasmussen, Personal Value

  

تونی- راسموسن، ارزش شخصی




John Tomasi, Free Market Fairness

جان توماسي، انصاف بازار آزاد

-----------------------------------

مطالب مرتبط:


اخلاق جلالي



مولانا جلال الدین محمد، فرزند ارشد سعد الدین اسعد صدیقی دوانی (830-908ق) از اجلّه علمای ایران و از اعاظم حکمای قرن نهم و بلند پایه ‌ترین حکیم در پایان دوره تیموری است.

در ایام دولت امیر حسن بیگ بهادر و یعقوب میرزا، دوانی به اوج شهرت خود رسید. چندی نیز در دوران مذکور به صدارت شاهزاده یوسف بن جهانشاه، حاکم ادب دوست و سخنور شیراز منصوب شد و پس از استعفا از ان مهم، در مدرسه بیگم معروف به دارالایتام شیراز به افاضه و تدریس اهتمام ورزید. انس و آشنایی او به آثار عرفای بزرگی مانند ابن عربی و نیز آگاهی بر اندیشه‌های فیلسوفان و متکلمان اسلامی، سبب شد که جهان‌بینی و اندیشه‌های او با عالمان پیش از او متفاوت باشد. بزرگی و اهمیت او در استقلال فکری و ابداع و خلاقیت اوست. او نه تنها به نظرات فیلسوفان پیشین اکتفا نکرد، بلکه به تامل در تفکرات آنها پرداخت و در تقریب فلسفه و عرفان گام‌هایی بلند برداشت.

از معاصران او بیش از همه، امیر صدرالدّین محمد دشتکی شیرازی و فرزندش میرغیاث الدین منصور، به مقابله و مناظره با او و ردّ و ابطال نظرات وی پرداخته‌اند. ماجرای مباحثات این دو نابغه بزرگ در تواریخ آن عهد معروف است. حاشیه‌های قدیم و جدید و اجدّ، شروحی هستند که دوانی بر شرح تجرید ملا علی قوشچی نوشته و هرکدام پاسخی بوده است بر انتقادات تند امیرصدرالدّین.

بهترین و مهمترین تألیف علامه دوانی در حکمت عملی کتاب « لوامع الاشراق فی مکارم‌الاخلاق» است که بیشتر به نام خودش به « اخلاق جلالی» نامبردار است و شهرت و بلندنامی او برآمده از همین کتاب می‌باشد. دوانی این اثر را در شیراز به دستور سلطان خلیل، پسر اوزون حسن آق‌قویونلو نوشت. سلطان از او خواسته بود که رساله اخلاق خواجه نصیر را بازنویسی کند. به اعتقاد دانشمند فقید مرحوم دانش‌پژوه، انگیزه خواجه در نگارش اخلاق خود نشان دادن شالوده مدینه فاضله و سیرت فلسفی و طب روحانی به مردم روزگار خود بود تا در برابر دستگاه سیاسی تباه شده چیره بر آنها بتوانند شالوده دستگاه دیگری بریزند.

علامه دوانی در دوره‌ای کتاب اخلاق جلالی را نوشت که در آن عهد تمام مطالب حکمی با مسائل دینی و عرفانی خلط و آمیزش داشت و شارحان و حاشیه نویسان کتب فلسفی آن دوران روز به روز بر شدت این امتزاج می‌افزودند و او خود یکی از پیشگامان این عمل در آن روزگار بود.

شاخص‌ترین حکیمی که بحق پس از خواجه نصیر از وی به عنوان مولف کتابی مشهور و معتبر در اخلاق یاد می‌شود، علامه دوانی است که براساس نظریه اخلاقی خواجه و به قصد ترمیم و تتمیم تألیف او به تحریر تازه‌ای از آن همت گماشت. از رساله اخلاق خواجه که خود نیز ترجمه آزادی از طهاره الاعراق مسکویه رازی است، محققان بسیاری تأثیر پذیرفته و هرکدام به گونه‌ای به توضیح و بازنویسی آن پرداخته‌اند.

لامع اول- در تهذیب اخلاق

لامع دوم- در تدبیر منزل

لامع سوم- در تدبیر مدن و رسوم پادشاهی

پیوست

    حواشی و تعلیقات
    آیات کریمه
    احادیث
    جمله‌ها و عبارت‌های عربی
    ابیات فارسی
    ابیات عربی
    نمایه

محقق دوانی در نگارش اخلاق خود سبکی عالمانه و بسیار متکلف و متصنع دارد، چنانکه ریپکا آن را متکلف ترین کتاب اخلاق می‌داند. سراسر کتاب او مشحون از قریه پردازی‌ها و سجع سازی‌های دل‌انگیز، خیال آفرین و تأثیر گذار است.

از ویژگی های سبکی کتاب می‌تون به مطابقت دادن صفت با اسم خود در تذکیر و تأنیث به تقلید از نحو عربی مانند علوم دقیقه، صناعات انیقه، امور مذکوره و ... اشاره کرد. همچنین اسقاط «های» مختفی از اسم‌هایی که با «ها» جمع بسته ‌شوند، عدم تمایز میان چنان‌که و چنانچه، اسقاط نون جمع و تثنیه در اضافه، اظهار همزه در کلمات ممدود عربی هنگام اضافه، آوردن ضمیر سوم شخص او برای مفرد غایب اعمّ از ذوی الارواح یا غیر آن، کاربرد معتنابه عبارات و جملات عربی و غیره.

نسخه های بکار کرفته در تصحیح عبارتست از:

    نسخه اساس- تصویر نسه متعلق به دارالکتب المصریه، با خط نستعلیق خوش و خوانا. به سال 900 قمری در لکهنو.
    نسخه ملکی بازماندگان مرحوم حاج سید جواد بنی طباء بیدگلی. به سال 967 قمری.
    نسخه متعلق به کتابخانه آیت الله العظمی مرعشی نجفی. به سال 958 قمری.
    نسخه متعلق به کتابخانه آستان قدس رضوی. به سال 1003 قمری.
    نسخه موجود در کتابخانه ملی. به سال 1023 قمری.
    نسخه مربوط به مرکز احیاء التراث اسلامی قم. به سال 1029 قمری.

«اخلاق جلالی» نوشته جلال الدین دوانی به تصحیح عبدالله مسعودی آرانی در 403 صفحه نگاشته شده است.

این کتاب که آن را انتشارات اطلاعات در سال 91 منتشر کرده است با شماره ثبت 486436 در کتابخانه شماره یک مجلس شورای اسلامی موجود می‌باشد.

منبع: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شوراي اسلامي

-----------------

مطالب مرتبط:

نسخه خطی «اخلاق حسنی» یا «اخلاق قطب شاهی» از علی بن طیفور بسطامی/ علی‌محمد پشت‌دار، حمیرا ربیعی

هفت کشور و سفرهاي ابن تراب متني پيشينه در اخلاق و سياست بر گرده داستان


برخي لينك‌هاي مفيد فلسفي

Stanford Encyclopedia of Philosophy

Internet Encyclopedia of Philosophy

Philosophy Pages

Importance Of Philosophy

davidhume.org - Texts

Online Library of Liberty - Front Page

Friedrich Wilhelm Nietzsche - The Online Books Page

Bertrand Russell Society

Postmodern Thought

The Foundation for Critical Thinking — WDIL.org

Commentary on Wittgenstein's Philosophical Investigations

Gifford Lecture.

The Online Books Page

The Information Philosopher - dedicated to the new information.

Early Modern Texts - Philosophers and Philosophy Topics

Philosophy Texts Online


Voltaire's Philosophical Dictionary - Hanover College History.

Philosophers' Home Pages

The Encyclopedia of Philosophy of Education: Encyclopaideia.

WISDOM SUPREME | A Dictionary of Philosophy, Social Sciences.

--------------


پژوهش در آینه اخلاق


سرفصل‌های این کتاب عبارتند از

پیشینه اخلاق پژوهش

ابعاد اخلاقی تحقیق به شکل عام

وجوه اخلاقی خاص تحقیق

اخلاقیات در فرآیند پژوهش

اخلاقیات در نگارش مقاله علمی ـ پژوهشی.

نکته‌ای درباره فرضیه

 «اگر کارتان مسئله محور نباشد، یعنی مسئله نداشته باشید و صرفاً یک موضوع کلی انتخاب کرده باشید، تدوین فرضیه هم بی‌معنی خواهد بود. برای پژوهش واقعی، ناچارید مسئله طراحی کنید. هرچند در بسیاری از مسائل علوم انسانی تنظیم فرضیه ضرورت ندارد و کاملاً منطقی است که با ذهن خالی از فرضیه در جستجوی پاسخ مسئله برآییم. اما اگر طرحنامه یا پرپوزالی در مقابل شما بگذارندکه یک قسمت آن مربوط به فرضیه باشد و شما مجبور باشید آن را پر کنید، در یک کار موضوع محور هیچ چیز برای نوشتن ندارید. اما برای پژوهش مسئله محور و مسئله مدار دستتان باز است.
مثلاً برای مسئله بررسی مقایسه‌ای جایگاه سیاسی هنرمند در مدینه فاضله می‌توان چنین فرضیه‌ای داد: افلاطون هنرمندان را تحت ممیزی شدید حکومت قرار می‌دهد یا از مدینه فاضله اخراج می‌کند. در حالی که فارابی هنرمندان را به عنوان بازوی حکومت در مدینه فاضله به رسمیت می‌شناسد. البته درباره افلاطون باید اشاره کرد که آنچه گفته شد، تنها تحلیل و آخرین نظر نیست و دیدگاه‌های خوش‌بینانه‌تری هم نسبت به افلاطون وجود دارد.»(صفحه 61)

مرحوم دکتر عبدالحسین زرین کوب گفته است:« اگر با این همه محقق که در روزگار ما هست، هنوز ادب تحقیقی ما، سست و بی‌مایه به نظر می‌آید، جای دریغ است (توصیف). اما علت آنست که داعیه‌داران زمان ما کار تحقیق را زیاده آسان و خوار مایه گرفته‌اند. تا سی سال پیش که هنوز این‌همه محقق در بین ما ظهور نکرده بود، کسانی مانند محمد قزوینی و همگنان او، اگر تحقیقی در مسائل ادبی و تاریخی می‌کردند دقیق و استوار بود.» (یادداشت‌ها و اندیشه‌ها، ص9)

زرین کوب در توصیف از وضیت آن روزگار تحقیق، چند نکته را نشان می‌دهد: شتاب‌کاری، بی‌دردی، از دست رفتن احتیاط علمی، بی‌رسمی، بی دقتی، سرقت و انتحال،‌ سوء استفاده از ماخذ و پرونده دروغین، کژذوقی، خودفروشی، گران‌جانی، فضل فروشی. حاصل این رخنه‌ها سرگشتگی محقق است. (همان، صص 9-17)

امروز در اغاز دهه پایانی سده چهاردهم شمسی قرار داریم، پژوهش به لحاظ کمی توسعه فراوان یافته است. اعضای هیئت علمی بسیار بیشتر از دهه چهارم (زمان مقاله دکتر زرین کوب) هستند و دوره‌های تحصیلات تکمیلی، توسعه فراوان یافته و کسان زیادی را به پژوهش پایان نامه و رساله الزام کرده‌اند. اینکه وضعیت تحقیق در این روزگار چگونه است و حاصل آن چیست، محتاج مطالعه نظام‌مند است: پژوهشی ضروری در وضعیت پژوهش.

اخلاق پژوهش، بر این مبنا که پژوهش خود یک حرفه است،‌ از شاخه‌های اخلاق حرفه‌ای است و نظر به سلطه سازمان بر حرفه‌ها، رهیافت سازمانی از رهیافت فردگرایانه متمایز می‌شود.

پژوهش در آینه اخلاق/ دکتر نادیا مفتونی/ انتشارات خانه کتاب/ چاپ اول/ سال 1391/ 152 صفحه/ 3800 تومان.

گفتگو با نويسنده کتاب را در اينجا بخوانيد.

مطالب مرتبط:

کتاب اخلاق هنر از نگاه فارابی

هنجارهای اخلاق اسلامی در حریم خصوصی فضای مجازی


فهیمه سیدسعادتی، نویسنده کتاب «هنجارهای اخلاق اسلامی در حریم خصوصی فضای مجازی» با پرداختن به هنجارهای اخلاقی به تطبیق آن با فضای مجازی پرداخته و به آسیب‌شناسی این حوزه از روابط در فضای غیرمجازی توجه کرده است.
سعادتی، مدرس دانشگاه هنر اسلامی تبریز در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، عنوان کرد: فضای مجازی از وسایل و یافته‌های نوپدید است که به موازات تعاملات بشری در روابط حقیقی در حال رشد و شکوفایی است. من کوشیدم مسایلی را که  به دلیل رعایت نکردن برخی موازین اخلاقی در این ارتباطات مجازی رخ می‌دهند، بررسی و عنوان کنم.

وی با اشاره به این‌که در این کتاب با توجه به آیات و روایات اسلامی نکات اخلاقی مانند رعایت حقوق دیگران، پرهیز از آزار دیگران، رازداری، پایبندی به تعهدات و مسوولیت‌ها را بررسی کرده و با تعاملات افراد در فضای مجازی تطبیق داده است، گفت: این اثر راهکارهایی را برای حفظ حریم‌های خصوصی در فضای مجازی ارایه می‌کند.

این کارشناس ارشد اخلاق و معارف اسلامی، حفظ ارش‌های اخلاقی در سایر عرصه‌های تعاملاتی را نیازمند بازخوانی مفاهیم اخلاقی دانست و اظهار کرد: جوامع در حال گذار از سنت به دنیای مدرنیته با تاخر فرهنگی و مشکلاتی از این دست مواجه می‌شوند، این روند در دنیای کنون با توسعه شبکه‌های ارتباطی و فناوری‌های جدید با شتاب بیشتری همراه است و استفاده‌های غیرمعقول از این فضا و ایجاد بحران‌هایی در حریم‌های خصوصی افراد از  آسیب‌های این مسیرند. از این رو لازم است با تکیه بر ارزش‌های بنیادین اخلاقی به پاسداری از کرامت انسانی اهتمام ورزیم.

نوشتار حاضر در قالب کتاب درسی دانشگاهی برای تدریس در رشته چندرسانه يا مالتي مديا و در پنج فصل تدوین شده است. مباحثی مانند مفهوم‌شناسی اخلاق، هنجار، چیستی فضای مجازی، حریم خصوصی از منظر قرآن، اخلاق اسلامی و فضای مجازی، هنجارهای اخلاقی حریم خصوصی در فضای مجازی و اصل پاسداشت کرامت انسانی از موضوعات این کتابند.

نخستین چاپ کتاب «هنجارهای اخلاق اسلامی در حریم خصوصی فضای مجازی» را انتشارات فروغ آزادی با همکاری دانشگاه هنر اسلامی تبریز با شمارگان دو هزار نسخه در 200 صفحه به بهای 55 هزار ريال به تازگی منتشر و روانه بازار نشر کرده است.

منبع خبر:

هنجارهای اخلاق اسلامی در حریم خصوصی فضای مجازی

دانش‌پژوهان و پرونده اخلاق فناوری اطلاعات



موضوع ویژه: اخلاق فناوری اطلاعات

سخن دبیر پرونده / محمد حسین اسفندیاری

اخلاق رایانه / دبورا جی. جانسون / ترجمه عباس مهدوی

اخلاق در سپهر سایبر: چيستي اخلاق فناوري اطلاعات در گفت‌و گو با حسینعلی رحمتی

براي ادامه مطب به وبلاگ اندکي انديشه مراجعه کنيد.

شماره‌هاي پيشين دانش‌پژوهان.

------------

مطالب مرتبط:

كتاب اخلاق فناوري اطلاعات

دانلود مقالات اخلاق فن آوری اطلاعات در نشریه «اطلاعات حکمت و فلسفه»

فصلنامه پژوهش‌هاي اخلاقي (6)

 

تبيين و نقد اخلاق باور از منظر كليفورد

غلامحسين جوادپور، عليرضا قائمي نيا   ص 5

   
  قرآن، چالش هاي زيست محيطي و مباني نظام محيط زيست در اسلام
سعيد فراهاني فرد، يوسف محمدي   ص 23

 وابستگي معناشناسانه اخلاق به دين
جواد دانش، رضا اكبري   ص 43
 
   
  فلسفه اقتصادي شرط گام ابتكاري در حق اختراع
سيدحسن شبيرزي زنجاني، حامد نجفي   ص 61
 
   
   كاركرد عشق در كنترل نفس و كسب اخلاق عرفاني
محمود قيوم زاده   ص 85

   
   خودشناسي از نظر افلاطون و سهروردي
نجفقلي حبيبي، مريم حسيني الموسوي   ص 109

   
   نقد ديدگاه رابن هارت در باب هويت معرفتي اخلاق ديني در قرآن

رضايي هفتادر، مسلم محمدي   ص 121

   
   بازخواني نظريه اعتبارات و پاسخي به نقدها

باقر آزادبخت   ص 135


اين مجله را از اينجا دانلود کنيد.

--------------------

مطالب مرتبط:

فصلنامه پژوهش‌هاي اخلاقي (5)

فصلنامه پژوهش‌هاي اخلاقي (4)

فصلنامه پژوهش‌های اخلاقی شماره 1و2

فصلنامه پژوهش هاي اخلاقي شماره 3


مدخل‌هاي اخلاقي در دايرة‌المعارف اينترنتي فلسفه

Bioethics

------------

مطالب مرتبط:

جديدترين مدخل‌هاي اخلاق در دايرة‌المعارف استنفورد

مقالات اخلاقي در مجله الکترونيکي متافيزيک

 تحليل اگزيستنسيال هيدگر در آينه فلسفه عملی ارسطو «خوانشی » نو از اخلاق نيکوماخوس ارسطو

احمدعلي حيدري

تحليل اگزيستنسيال هيدگر در آينه فلسفه عملی ارسطو «خوانشی » نو از اخلاق نيکوماخوس ارسطواين مقاله در صدد بيان اين موضوع است که مهمترين مقومات فلسفه عملی ارسطو در تحليل اگزيستنسيال هيدگر صبغه هستی‌شناختی می‌يابد. انحاء نسبت آدمی در قبال موجودات Verhaltenweisen آن‌گونه که در کتاب ششم از اخلاق نيکوماخوس ارسطو مطرح شده، در خوانش نوين هستی و زمان هيدگر تبديل به انحاء وجودی آدمی Seinsweise می‌گردد. آنچه برای هيدگر بسيار اهميت دارد، احيای قوه انتولوژيکِ نهفته در تعينات سه‌گانه ارسطويی است که در آن پراکسيس بر دو نحوه رفتاری کاشف از موجودات؛ يعنی تئوری و پويسيس اولويت می‌يابد. هيدگر در بحث ارسطو از فضايل عقلانی، تعاريف و تعينات متناسبی را از زندگی انسانی در آرای ارسطو کشف می‌کند که در فلسفه جديد و برای مثال، در فلسفه هوسرل شناخته‌ نشده و موضوعيت نيافته‌اند. اگر تحليل اگزيستنسيال در پرتو تفسير پديدار‌شناختی ارسطو و بخصوص مطالب وی در اخلاق نيکوماخوس بازخوانی‌گردد، شايد بتوانيم برنامه فلسفی هيدگر را بهتر بفهميم. 

امکان استدلال اخلاقی در توصيه‌گرايی هير

 مهدی زمانی، محمدحسين مهدوی نژاد ، عليرضا اژدر  ، رضا تقيان ورزنه

مسأله امکان استدلال و توجيه عقلی در اخلاق، به عرصه‌ای برای اختلاف ديدگاه فلسفه‌های اخلاق معاصر بدل شده است. هير (Hare) برآن است درحالی‌که شهودگرايان مانند مور، راس و پريچاد با بی‌واسطه دانستن شناخت خوب و بد راه را برای استدلال در اخلاق می‌بندند، احساس‌گرايان با محور قرار دادن احساس و عاطفه و تأکيد برآزادی در انتخاب عمل همين راه را می‌پيمايند. توصيف‌گرايان و از جمله طبيعت‌گرايان نيز، هرچند با خبری دانستن گفتارهای اخلاقی، امکان استدلال در اخلاق را می‌پذيرند اما بهای آن‌ را با نفی يا محدودکردن آزادی فاعل در انتخاب عمل می‌پردازند. او مدعی است می‌خواهد هم آزادی فاعل را بر منصب پذيرش بنشاند و هم امکان استدلال در اخلاق ‌را تبيين کند. بدين‌سان هير برای تأمين عقلانيت در اخلاق، به اصل عدم تناقض و سازواری توسل می جويد و فرمان‌های اخلاقی را «توصيه‌هايی تعميم‌پذير» معرفی‌ می‌کند. داوری يکسان در وضعيت‌های مشابه، شرط سازواری در اخلاق است که تعميم‌پذيری و امکان استدلال در آن‌ را در پی دارد. هير در پی‌آن است با روش تحليل زبانی نشان ‌دهد که همانند گزاره‌های خبری، ميان جمله‌های امری و اخلاقی نيز روابط منطقی استلزام و سازواری برقرار است. از اين منظر، شرط موجه‌ بودن داوری‌های يک شخص آن است که با ساير داوری‌های او تناقض نداشته باشد و از همگان در موقعيت‌های مشابه، انتظار يکسانی داشته باشد. هدف اين مقاله، تبيين و تحليل و نقد ساز و کار‌های هير برای تأمين عقلانيت و امکان استدلال اخلاقی و چالش‌های او با مکاتب رقيب است.

واقع‌گرايی و ضد واقع‌گرايی اخلاقی در ويتگنشتاين متأخر

 ابوالفضل صبرآميز، سروش دباغ

واقع‌گرايی و ضد واقع‌گرايی اخلاقی در ويتگنشتاين متأخراين مقاله در نظر دارد تقسيم‌بندی‌های گوناگون واقع‌گرايی و ضد واقع‌گرايی اخلاقی را بررسی کرده و با توجه به آموزه‌های ويتگنشتاين متاخر، نظر وی را در اين‌باره بيان نمايد. به اين منظور، پس از شرح کوتاهی از آموزه‌های ويتگنشتاين در پژوهش‌های فلسفی، نظرات گوناگون شارحان وی درباره واقع‌گرا يا ضد واقع‌گرای اخلاقی بودن ويتگنشتاين بررسی می‌شود. مبحث واقع‌گرايی اخلاقی ارتباط وثيقی با مبحث شناخت‌گرايی و ناشناختگرايی در فرا اخلاق دارد، از همين رو به صورت کوتاه، به بررسی نظر ويتگنشتاين متاخر در اين ‌بار نيز پرداخته شده است. در انتها نيز سعی شده نشان داده شود که واقع‌گرا و يا ضدواقع‌گرا ناميدن ويتگنشتاين، ناشی از کاربرد نادرست گرامر واقعيت است و نمی‌توان وی را در اين تقسيم بندی جای داد.

 نقش آزادی در فلسفه اخلاق کانت

 سيدمسعود سيف

آزادی يک مفهوم اساسی در فلسفه کانت است که در هر دو بخش نظری و عملی فلسفه او نقش دارد هر چند نقش آن در فلسفه عملی بسيار مهم‌تر است. کانت در فلسفه اخلاق خود آزادی را مبنای استدلال بر اخلاق قرار داده است و برای رفع اين نگرانی که شايد اخلاق چيزی جز توهم نباشد چنين استدلال می‌کند که اگر ما دارای اراده‌ای آزاد باشيم در آن صورت اخلاق واقعی است و قانون اخلاق برای همه ما معتبر است. در اين مقاله به بررسی نقش آزادی در فلسفه اخلاق کانت مخصوصا با توجه به دو کتاب مهم وی در زمينه فلسفه اخلاق، بنياد مابعدالطبيعه اخلاق و نقد عقل عملی پرداخته‌ايم.

صفحه اصلي مجله الكترونيكي متافيزيك