كتاب «در پی فضیلت، تحقیقی در نظریه اخلاقی»
مهم‌ترین کتاب از مهم‌ترین فیلسوف جماعت‌گرا؛ السدیر مک‌اینتایر
«جماعت گرايي»، به گرايش فکري خاصي در فلسفه معاصر اطلاق مي‌شود که نقد مدرنيته و به طور خاص مدرنيته ليبرالي، به منزله‌ي نظريه سياسي مدرنيته را مدنظر قرار داده است. آنچه جماعت‌گرايان در برابر ليبراليسم بر آن تأکيد دارند، اصالت و ارزش جامعه در برابر فرد است. از جمله متفکران اصلی جماعت‌گرایی السدیر مک‌اینتایر است که شهرت خود را وامدار تلاش‌ها و مشارکت‌های‌اش در بحث‌های دو حوزه فلسفه اخلاق و فلسفه سیاسی معاصر است. السدیر مک‌اینتایر در ۱۲ ژانویه ۱۹۲۹ در گلاسکو زاده شد و تحصیلاتش را در انگلستان گذراند.
وی لیسانس خود را از وستفیلد کالج کویین‌مری لندن و فوق لیسانس خود را از دانشگاه منچستر گرفت. از ۱۹۵۱ کار تدریس را از دانشگاه منچستر آغاز کرد و در دانشگاه‌های آکسفورد، پرینستون، براندی، بوستون، دوک، و همچنین نتردام تدریس داشته است. او مدتی نیز ریاست بخش شرقی انجمن فلسفی آمریکا را به‌عهده داشت. یکی از مهم‌ترین تلاش‌های فکری او که سبب آشنایی ایرانیان با او شد، نقد او بر فلسفه عدالت رالز است نقدی که می‌توان آن را نقد جماعت‌گرایی بر لیبرالیسم دانست. از مک‌اینتایر، پیش از این، کتابی درباره مارکوزه به ترجمه حمید عنایت، و کتاب‌های تاریخچه فلسفه اخلاق با ترجمه انشا‌الله رحمتی و کتاب سه تقریر رقیب در پژوهش اخلاقی با ترجمه حمید شهریاری منتشر شده است. اما مبالغه نخواهد بود اگر بگوییم مهم‌ترین اثر او کتاب «در پی فضیلت» است. کتابی که اخیرا به فارسی ترجمه و منتشر شده است.
چرا باید کتاب را بخوانیم
ایده اصلی جماعت‌گرایان به طور کلی و مک‌اینتایر به طور خاص، اخلاق عملی و نظری در جهان معاصر است. بر اساس تحلیل مک‌اینتایر، اخلاق در جهان امروز در وضعیت نابسامانی قرار دارد و دلیل عمده آن سیطره لیبرالیسم فردگرایانه است. راهی که مک‌اینتایر انتخاب می‌کند بازگشت به سنت ارسطویی است. اصل مدعای او در این زمینه در کتاب در پی فضلیت آمده است. اما جز این، کتاب حاصل تلاش مک‌اینتایر برای تجدیدنظر در کارهای قبلی خود است. همانطور که در مقدمه کتاب اشاره کرده است «پیدایش این کتاب نتیجه تفکر و تامل ممتد در باب عدم کفایت کارهای قبلی من در فلسفه اخلاق و نیز نتیجه ناخرسندی فزاینده در مورد برداشتی از فلسفه اخلاق است که حوزه‌ای مستقل و مجزا انگاشته می‌شود» (ص ۱۶). مک‌اینتایر می‌کوشد پلی بزند میان مضامین اصلی فلسفه اخلاق و پژوهش‌های اجتماعی: به نوعی گذار از فلسفه اخلاق به جامعه‌شناسی اخلاق.
تا پیش از این کتاب، مک‌اینتایر تا حد زیادی متاثر از فلسفه تحلیلی و روش جزئی‌نگر آن بود. روشی که بعدها مورد انتقاد خود او قرار گرفت. با خواندن آثار کسانی چون توماس کوون و ایمره لاکاتوش در باب فلسفه علم و معرفت‌شناسی، جهت‌گیری فکری خود را عوض کرد و متوجه مسایل اخلاقی و سیاسی مدرن شد از منظر لیبرالیسم مدرن از جایگاه نوعی ارسطوگرایی. از این منظر، مک‌اینتایر در کتاب در پی فضیلت در جست‌وجوی اخلاق فضیلت‌محور و توجیه آن است. کتاب را از منظر پروژه کلی مک‌اینتایر در حوزه اخلاق باید ادامه کتاب تاریخچه فلسفه اخلاق دانست که سعی کرده برخی خطاهای روش‌شناختی خود در آن کتاب را در کتاب دوم تصحیح کند.
چرا ممکن است از کتاب خوشتان نیاید
انتشارات سمت اغلب کتاب‌هایی با این وزانت را منتشر نمی‌کند. بنابراین ممکن است با دیدن کتاب دست و دلتان به خرید نرود. اما نکته دیگر توزیع کتاب است که احتمالا با توجه به ضعف تاریخی سمت، احتمالا جز در کتابفروشی خاص خود سمت نتوان کتاب را یافت.
در پی فضیلت
تحقیقی در نظریه اخلاقی
السدیر مک‌اینتایر
ترجمه: حمید شهریاری و محمدعلی شمالی
انتشارات سمت
۱۳۹۰۴۶۶ صفحه / ۶۳۵ تومان
منبع:
سال دوم، شماره شانزدهم، آبان ۱۳۹۰
مطالب مرتبط:
گزارشي از كتاب «اخلاق دين‌شناسي» اثر ابوالقاسم فنایی