فلسفه اخلاق

بنیاد مابعدالطبیعه اخلاق (گفتاری در حکمت کردار) اثر ایمانوئل کانت، و ترجمۀ حمید عنایت/علی قیصری توسط انتشارات خوارزمی به سال 1369 به چاپ اول رسید. این اثر ترجمه ای است از :
 Foundation of the Metaphysic of Morals. 
مترجم: مابعدالطبیعه اخلاق را می توان پیشگفتاری دانست بر نقد خرد عمل، و از آنجا که نویسنده در طرح مباحث آن چمشدات آشنایی با جزئیات آثار گذشته خود و بویژه نقد خرد ناب را از خواننده ندارد، بنابراین کتاب حاضر بخودی خود می تواند برای آشنایی و ورود به درک اندیشه های دورۀ انتقادی در زندگی فکری کانت، دانشجویان فلسفه را مفید افتد.
کانت در پیشگفتار کتاب می گوید: من چون می خواهم (اینجا رساله ای در) مابعدالطبیعۀ اخلاق به دست دهم فعلاً اصول آن را در اینجا باز می نمایم. در واقع بنیاد (مابعدالطبیعۀ اخلاق) همان نقد عقل ناب عملی است؛ همچنان که بنیاد مابعدالطبیعه، نقد عقل نظری است. ولی اولاً نقد عقل ناب عملی به اندازۀ نقد عقل ناب نظری ضرورت مطلق ندارد، زیرا عقل آدمی، در امور اخلاقی، حتی در معمولی ترین اذهان، به آسانی می تواند به پایۀ بلندی از درستی و کمال برسد، و حال آنکه در وجه نظری ولی ناب خود، یکسره جنبۀ جدلی دارد؛ و ثانیاً اگر قرار است که نقد عقل ناب عملی، کامل باشد، باید بتوان یگانگی آن را با عقل نظری در اصلی مشترک نشان داد، زیرا در فرجام کار، عقل یکی است ولی فقط مصداق های آن (از حیث نظری و عملی) فرق می کند. لیکن من نمی توانم به چنین نقد کاملی بپردازم بی آنکه نکته های یکسره متفاوتی را پیش بکشم که چه بسا مایۀ آشفتگی ذهن خواننده شود. از اینرو به جای نقد عقل ناب عملی، عنوان اصول (بنیاد) مابعدالطبیعۀ اخلاق را برگزیده ام. ثالثاً مابعدالطبیعۀ اخلاق را، با آنکه ممکن است خوانند از عنوانش برمد، می توان عامه پسند و درخور فهم همگان آموخت... موضوع رسالۀ حاضر چیزی نیست جز جستن و بازنمودن اصل غایی اخلاق....
در این اثر نگارنده به شیوۀ تحلیلی از معرفت عام به تعیین اصل غایی آن رسیده و سپس به شیوۀ ترکیبی از بررسی این اصل و ریشه های آن دوباره به معرفت عامی که مصداق آن اصل بوده است بازگشته است.

فهرست مطالب:
1/ بخش نخست – گذار از معرفت عقلی معمولی اخلاقی به (معرفت) فلسفی (اخلاقی).
2/ بخش دوم – گذار از فلسلفۀ مردم پسند اخلاق به مابعدالطبیعۀ اخلاق. 
3/ بخش سوم – گام بازپسین از مابعدالطبیعۀ اخلاق به عقل ناب عملی.

ایمانوئل کانت به تاریخ 22 آوریل 1724 در شهر کینگزبرگ واقع در پروس شرقی آن روز به دنیا آمد.تحصیلات عالیه خود را در دانشگاه زادگاهش پی گرفت و سپس به مدت پانزده سال در همانجا مدرس فلسفه شد و در طول این مدت پیوسته دربارۀ مابعدالطبیعه، منطق و علوم طبیعی تدریس می کرد و چیز می نوشت.کانت در سال 1770 به سمت استاد منطق و مابعدالطبیعه در دانشگاه کینگزبرگ برگزیده شد و در سال 1781 یکی از مهمترین آثار خود یعنی نقد خرد ناب را به چاپ رسانید. نگاهی فهرست وار به مهمترین کارهایی که پس از انتشار نقد خرد ناب بوجود آمدند بخوبی بیانگر این مرحله از زندگی فکری کانت است که به نام دورۀ انتقادی شهرت یافته است:

1783 – درآمدی بر هر مابعدالطبیعۀ آینده ... (برای ترجمۀ فارسی این اثر که به رسالۀ تمهیدات شهرت دارد، نگاه کنید: ایمانوئل کانت: تمهیدات، مقدمه ای بر هر مابعدالطبیعۀ آینده که به عنوان علم عرضه می شود، ترجمۀ غلام علی حداد عادل، تهران، مرکز نشر دانشگاه، 1367).

1785 – بنیاد مابعدالطبیعه اخلاق (کتاب حاضر)

1786 -  بنیاد مابعدالطبیعی علوم طبیعی.

1787 – چاپ دوم نقد خرد ناب. (برای ترجمۀ فارسی این اثر نگاه کنید: ایمانوئل کانت، سنجش خرد ناب، ترجمۀ میر شمس الدین ادیب سلطانی، تهران، انتشارات امیر کبیر، 1362).

1787 – نقد عقل عملی. (برای ترجمۀ فارسی این اثر نگاه کنید: ایمانوئل کانت، نقد عقل عملی، ترجمۀ انشاء الله رحمتی، تهران، نورالثقلین، 1384).

1790- نقد قوۀ حکم. (برای ترجمۀ فارسی این اثر نگاه کنید: ایمانوئل کانت، نقد قوۀ حکم، ترجمۀ عبدالکریم رشیدیان، تهران، نشر نی، 1377).

1793- دین در محدوده عقل تنها. (برای ترجمۀ این اثر نگاه کنید: ایمانوئل کانت، دین در محدودۀ عقل تنها، ترجمۀ منوچهر صانعی دره بیدی، تهران، نقش و نگار، 1380).

1797- مابعدالطبیعه اخلاق: فلسفه فضیلت. (برای ترجمۀ این اثر نگاه کنید: ایمانوئل کانت، فلسفه فضیلت، ترجمۀ منوچهر صانعی دره بیدی، تهران، نقش و نگار، 1379).

---------------------------------
متن کتاب:
Fundamental Principles of the Metaphysic of Morals - Philosophy.

Groundwork for the Metaphysic of Morals

---------------------------------
مطالب مرتبط:
فلسفه اخلاق کانت
فلسفه اخلاق کانت (2)
کتاب «نقد عقل عملی» اثر ایمانوئل کانت