«دین و اخلاق گفتوگو»، «دین و اخلاق فضیلت» و «اگزیستانسیالیم، دین و اخلاق» در کتاب ماه دین شماره 17
«دین و اخلاق گفتوگو»، «دین و اخلاق فضیلت» و «اگزیستانسیالیم، دین و اخلاق»،از موضوعاتی است که کتاب ماه دین شماره 177 به آن میپردازد.
سیدهدایت جلیلی، در سرآغاز تازهترین شمار کتاب ماه دین با طرح این سوال که «کدام اخلاق را میتوان اخلاق اسلامی دانست و با کدام ملاک؟» مینویسد:
«بر این باورم که اخلاقی اسلامی میتواند باشد که سامانه، مفاهیم و
ارزشهای آن برگرفته و برخاسته از متن قرآنی باشد. اگر این نکته را بپذیریم
آنگاه این پرسش مطرح است که کوششهای عالمان ما از دیرباز تاکنون چه
میزان معطوف به این امر بوده است؟ آیا رهآورد آنها قرین توفیق بوده است؟ و
در یک کلام آیا اساسا کار و کوششی هست که بتوان آن را بهعنوان یک اخلاق
اسلامی تمام عیار قلمداد کرد و آن را به مخاطبان غیرمسلمان هم ارایه کرد یا
تحقق آن را همچنان باید امید ببریم؟ به گمانم در حال حاضر کتابی امروزین
با معیارهایی که امروزه مطرح است برای تبیین کامل و درست اخلاق اسلامی با
عنایت به آنچه آمد وجود ندارد.»
بخش «پرونده» این شماره به قلم «هاجرخاتون قدمی» گذری دارد بر آثار و آرای «علامه سیدمرتضی عسکری».
بر اساس آنچه در بخش «درآمد» این مقاله آمده، «علامه عسکری از شخصیتهای
کمنظیر دوران معاصر است که حدیث آشنایی با علوم اسلامی و مبانی دینی،
قرآنی و حدیثی و همچنین از حیث آشنایی با جهان روز بینظیر بود؛ وی عالمی
بهروز بود و روزآمد نیازها، دغدغهها و مسایل روز را خوب درک میکرد.
علامه عسکری به طرح و بیان ختلاف مبنایی میان هلبیت(ع) با خلفا و همگرایی
و واگرایی تاریخی، بررسی روانشناختی تغییر مذهب و مقایسه تطبیقی میان
گرایشهای پیروان هر یک پرداخت و به اصل واقعگرایی و آرمانگرایی در
تلاشهای وحدتگرایانه توجه کرد.» نویسنده در این مقاله نگاهی جامع به
اندیشهها و آثار علامه عسکری دارد و در این مقاله با سه رویکرد «برگستره
اندیشه»، «داعیه وحدت» و «تاریخنگاری تحلیلی» به بررسی کوششهای این
دانشمند جهان اسلام میپردازد.
«دین و اخلاق گفتوگو در عصر جهانیشدن»، نوشته
احمد مسلمی نخستین مقاله بخش پرونده است که رابطه دین و اخلاق را به
روشهای گوناگون منطقی، نظری و مفهومی مورد بررسی و تحلیل قرار داده است.
نگارنده معتقد است که امکان گفتوگو ادیان ابراهیمی با سایر ادیان موضوعی
است که ذهن بسیاری از دینداران را امروزه به خود مشغول داشته. این نکته،
موضوعات دیگری چون تاثیرگذاری دین در عصر جهانی شدن بر اخلاق گفتوگو، حل
نزاعها و اختلافهای دینی از طریق اخلاق دینی، چگونگی تاثیرگذاری اخلاق
دینی بر تغییرات سطح فردی، اجتماعی و جهانی، از موضوعاتیاند که نویسنده در
این مقاله مطرح میکند.
«اگزیستانسیالیسم، دین و خلاق»، بررسی کتاب «رابطه دین و اخلاق» و «مبانی فلسفی و الاهیاتی اخلاق»، از جمله مبحثهای مطرح شده در بخش پروندهاند.
کتابهای «دین و معنای زندگی در فلسفه تحلیلی» نوشته محمدرضا بیات،
«اسلام: راه مستقیم» نوشته جان اسپوزتیو ، «اسلام و انسداد لاهوتی» از جمله
کتابهایی هستند که در بخش «بررسی کتاب» این ماهنامه مورد واکاوی قرار
گرفتهاند.
«رساله رستگاری از منظر تطبیقی قرآن و عهد جدید»
نوشته هاجرخاتون قدمی رسالهای است که گزارش آن در بخش «گزارش رساله»
صدوهفتادوهفتمین «کتاب ماه دین» معرفی شده است. نگارنده این رساله را برای
دانشگاه خوارزمی تهیه کرده و در آن رستگاری بشر را از دو منظر اخلاق و
چشمانداز اخروی مورد بررسی قرار داده است. در بخشی از این رساله آمده است:
«اسلام و مسیحیت خود را بهعنوان پیام نجات مطرح نموده و پذیرش تعالیم خود
را زمینهساز رستگاری معرفی کردهاند و دستیابی به سعادت و راحتی واقعی را
در سایه التزام به این تعالیم میسر دانسته است.»
کتابهای «اسلام، علم
مسلمانان و فناوری» نوشته سیدحسین نصر، «علم التصوف» با تصحیح نصرالله
پورجوادی و محمد سوری، «درسنامه دینشناسی» ترجمه سیدلطفالله جلالی و
«اسلام در سرزمین ایران» نوشته هانری کربن و ترجمه رضا کوهکن از
کتابهاییاند که بر بخش «پیشخوان» این شماره از کتاب ماه دین نشستهاند.
یکصدوهفتادوهفتمین شماره ماهنامه تخصصی اطلاعرسانی و نقد و بررسی کتاب با
عنوان «کتاب ماه دین» در 136 صفحه و به بهای 15000 ریال روانه بازار نشر
شد.
این ماهنامه به کوشش خانه کتاب ایران منتشر میشود و سردبیر آن سیدهدایت جلیلی است.
مطالب مرتبط: